Bu ýyl “Guşak we ýol” başlangyjynyň we Hytaý-Päkistan ykdysady koridorynyň açylyşynyň 10 ýyllygy bellenýär.Uzak wagt bäri Hytaý-Päkistan Hytaý-Päkistan ykdysady koridorynyň ýokary hilli ösüşini ösdürmek üçin bilelikde işledi.Şolaryň arasynda energiýa hyzmatdaşlygy Hytaý-Päkistan ykdysady koridoryny “ýagtylandyrdy”, iki ýurduň arasyndaky alyş-çalyşlaryň has çuň, has amaly we has köp adam üçin peýdaly bolmagyny yzygiderli ösdürdi.
“Hytaý-Päkistan Ykdysady Koridorynyň çäginde Pakistanyň dürli energiýa taslamalaryna baryp gördüm we Pakistany 10 ýyl mundan ozal Pakistany howpsuz we durnukly elektrik üpjünçiligi bilen üpjün edýän dürli ýerlerdäki şu günki energiýa taslamalaryna şaýat boldum.Päkistan tarapy, Pakistanyň ykdysady ösüşini öňe sürendigi üçin Hytaýa minnetdarlyk bildirýär.“Pakistanyň energiýa ministri Hulam Dastir Han ýakynda geçirilen bir çärede aýtdy.
Hytaýyň Milli Ösüş we Özgertme Komissiýasynyň maglumatlaryna görä, geçen ýylyň noýabr aýyna çenli koridorda 12 sany energiýa hyzmatdaşlygy taslamasy täjirçilik taýdan alnyp barylýar we Pakistanyň elektrik üpjünçiliginiň üçden birine golaýyny üpjün edýär.Şu ýyl Hytaý-Päkistan Ykdysady Koridorynyň çäginde energiýa hyzmatdaşlygy taslamalary çuňlaşmagyny we berkleşmegini dowam etdirdi we ýerli ilatyň elektrik energiýasyny sarp etmegine möhüm goşant goşdy.
Recentlyakynda, Hytaý Gezhouba topary tarapyndan maýa goýlan we gurlan Pakistanyň Sujijinari gidroelektrostansiýasynyň (SK gidroelektrostansiýasy) soňky öndürýän toplumynyň 1-nji bölüminiň rotory üstünlikli ýerleşdirildi.Gurluşyň rotorynyň tekiz göterilmegi we ýerleşdirilmegi SK gidroelektrostansiýa taslamasynyň esasy bölüminiň guruljakdygyny görkezýär.Pakistanyň demirgazygyndaky Keýp welaýatynyň Mansera şäherindäki Kunha derýasyndaky bu gidroelektrostansiýa, Pakistanyň paýtagty Yslamabatdan 250 km uzaklykda.Gurluşyk 2017-nji ýylyň ýanwar aýynda başlandy we Hytaý-Päkistan ykdysady koridorynyň ileri tutulýan taslamalarynyň biridir.Birligi kuwwaty 221MW bolan 4 impulsly gidro-generator toplumy häzirki wagtda gurulýan dünýädäki iň uly impuls gidro-generator bölümi bolan elektrik stansiýasyna oturdyldy.Şu wagta çenli SK gidroelektrostansiýasynyň umumy gurluşygy 90% -e golaý.Gurlup, işe girizilenden soň, her ýylda ortaça 3,212 milliard kWt sagat öndürip, takmynan 1,28 million tonna adaty kömür tygşytlamaga, 3,2 million tonna kömürturşy gazyny azaltmaga we 1 milliondan gowrak hojalygy energiýa bilen üpjün etmäge garaşylýar.Päkistanly maşgalalar üçin amatly, arassa elektrik.
Hytaý-Päkistan Ykdysady Koridorynyň çäginde ýerleşýän başga bir gidroelektrostansiýa, Pakistandaky Karot gidroelektrostansiýasy hem elektrik energiýasy öndürmek üçin tor bilen birikdirilen we howpsuz işlemegiň birinji ýyllygyny belledi.2022-nji ýylyň 29-njy iýunynda elektrik öndürmek üçin tora birikdirilensoň, Karot elektrik bekedi howpsuzlyk önümçiligini dolandyryş ulgamynyň gurluşygyny gowulandyrmagy dowam etdirdi, 100-den gowrak howpsuzlyk önümçiligini dolandyryş ulgamlaryny, proseduralaryny we iş görkezmelerini düzdi, düzüldi we durmuşa geçirildi. okuw meýilnamalary we dürli düzgünleri we düzgünleri berk ýerine ýetirdi.Elektrik stansiýasynyň howpsuz we durnukly işlemegini üpjün ediň.Häzirki wagtda yssy we yssy tomus möwsümidir, Pakistanda bolsa elektrik toguna uly isleg bar.Karot gidroelektrik stansiýasynyň 4 öndüriji bölümi doly kuwwatda işleýär we gidroelektrostansiýanyň howpsuz işlemegini üpjün etmek üçin ähli işgärler birinji hatarda köp işleýärler.Karot taslamasynyň golaýyndaky Kanand obasynyň obasynyň ýaşaýjysy Muhammet Merban: "Bu taslama töweregimizdäki jemgyýetlere ep-esli peýda getirdi we sebitdäki infrastrukturany we ýaşaýyş şertlerini gowulandyrdy" -diýdi.Gidro stansiýasy gurlansoň, obanyň elektrik toguny kesmegi talap edilmeýär we Muhammetiň körpe ogly Inan garaňkyda öý işini etmeli däl.Jilum derýasynda şöhle saçýan bu “ýaşyl merjen” arassa energiýa berýär we pakistanlylaryň gowy durmuşyny ýagtylandyrýar.
Bu energiýa taslamalary, Hytaý bilen Päkistanyň arasyndaky pragmatiki hyzmatdaşlyga güýçli itergi berdi, iki ýurduň arasyndaky alyş-çalyşlaryň has çuň, has amaly bolmagy we has köp adama peýdaly bolmagy üçin Pakistanda we tutuş sebitde adamlar jadygöýligi görüp bilerler. “Guşak we ýol” jadysy.On ýyl ozal Hytaý-Päkistan ykdysady koridory diňe kagyz ýüzünde bolupdy, emma häzirki wagtda bu düşünje energiýa, infrastruktura, maglumat tehnologiýasy we durmuş-ykdysady ösüş ýaly dürli taslamalarda 25 milliard ABŞ dollaryndan gowrak terjime edildi.Päkistanyň meýilleşdiriş, ösüş we ýörite taslamalar ministri Ahsan Ykbal, Hytaý-Päkistan ykdysady koridorynyň açylmagynyň 10 ýyllygy mynasybetli eden çykyşynda Hytaý-Päkistan ykdysady koridorynyň gurluşygynyň üstünlikleriniň muny görkezýändigini aýtdy. Päkistan bilen Hytaýyň arasynda dostlukly alyş-çalyş, özara peýdalylyk we ýeňiş gazanmak netijeleri we halkyň peýdasy dünýä modeli.Hytaý-Päkistan ykdysady koridory, Pakistan bilen Hytaýyň arasyndaky adaty syýasy özara ynam esasynda iki ýurduň arasynda ykdysady we söwda hyzmatdaşlygyny ösdürýär.Hytaý diňe bir ýerli ykdysady we sosial ösüşe goşant goşman, eýsem sebitiň asuda ösüşine itergi berýän “Guşak we ýol” başlangyjy boýunça Hytaý-Päkistan ykdysady koridoryny gurmagy teklip etdi.“Guşak we ýol” bilelikdäki gurluşygynyň esasy taslamasy hökmünde Hytaý-Päkistan ykdysady koridory iki ýurduň ykdysadyýetini ýakyndan baglanyşdyrar we bu ýerden çäksiz ösüş mümkinçilikleri peýda bolar.Koridoryň ösüşi iki ýurduň hökümetleriniň we halklarynyň bilelikdäki tagallalary we yhlasy bilen aýrylmaz baglanyşyklydyr.Bu diňe bir ykdysady hyzmatdaşlygyň baglanyşygy däl, eýsem dostlugyň we ynamyň nyşanydyr.Hytaý bilen Päkistanyň bilelikdäki tagallalary bilen Hytaý-Päkistan ykdysady koridorynyň tutuş sebitiň ösüşine ýol görkezjekdigine ynanýarys.
Iş wagty: Iýul-14-2023
